Ποιες είναι οι χημικές ιδιότητες και οι χρήσεις της στέβιας;

Η γλυκιά γεύση της στέβιας οφείλεται στην παρουσία μέσα στα φύλλα της ουσιών όπως είναι οι στεβιογλυκοσίνες. Οι ουσίες αυτές είναι γλυκοσίνες του τύπου  2-τερπενικές που είναι διαλυτές στο νερό. Έχουν ανιχνευθεί περίπου  10 στεβιογλυκοσίνες, αλλά από αυτές οι (4)   κυριότερες υπάρχουν στα φύλλα της στέβιας. Αυτές είναι:

• Η στεβιοσίνη. Αυτή υπάρχει στα φύλλα σε ποσοστό 5-10% του βάρους των ξερών φύλλων της στέβιας. Η γλυκαντική της ισχύς είναι 250-300 φορές μεγαλύτερη από την ζάχαρη
• Η ρεβοδυοσίνη Α. Αυτή υπάρχει στα φύλλα σε ποσοστό 2-4% του βάρους των ξερών φύλλων της στέβιας. Η γλυκαντική της ισχύς είναι 350-400 φορές μεγαλύτερη από την ζάχαρη
• Η ρεβοδυοσίνη C. Αυτή υπάρχει στα φύλλα σε ποσοστό 1-2% του βάρους των ξερών φύλλων της στέβιας. Η γλυκαντική της ισχύς δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί.
• Η γλυκοσίνη Α. Αυτή υπάρχει στα φύλλα σε ποσοστό 0,5-1% του βάρους των ξερών φύλλων της στέβιας. Η γλυκαντική της ισχύς είναι 50-120 φορές μεγαλύτερη από την ζάχαρη

Η περιεκτικότητα των φυτών της στέβιας σε στεβιογλυκοσίνες εξαρτάται από τον γονότυπο, τις κλιματικές και καλλιεργητικές συνθήκες.

Όσον αφορά την ενεργητική αξία των ουσιών αυτών αυτή είναι πρακτικά μηδέν.

Η στέβια παρουσιάζει ένα σημαντικό αγρονομικό ενδιαφέρον λόγω του ότι είναι ένα πολυετές φυτό που παρουσιάζει μεγάλη ικανότητα προσαρμογής σε διάφορα κλιματικά περιβάλλοντα ενώ σε μερικές θερμότερες περιοχές μπορεί να συγκομισθεί 3-4 φορές το έτος. Ο πολλαπλασιασμός του γίνεται με σπόρους, μοσχεύματα ή με καλλιέργεια in vitro.

Οι χρήσεις του γενικά είναι:

Φαρμακευτικές χρήσεις: Οι χημικές της ουσίες προκαλούν βελτίωση της καρδιοαγγειακής λειτουργίας, είναι ευεργετικές στην περίπτωση της υπέρτασης, επίσης επιδρά θετικά εναντίον μερικών χρόνιων μολύνσεων, δρουν επίσης σαν βακτηριοκτόνες ουσίες, κυρίως εναντίον των,  Streptococcus mutans, Pseudomonas aerugin, Proteus vulgaris, επίσης δρουν υπογλυκαιμικά, χωρίς να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο επίπεδο του σακχάρου στο αίμα, εμποδίζουν τον σχηματισμό οδοντικών πλακών, έχουν δερματολογική χρήση (έκζεμα, ακμή, candida, αντιρυτιδική  δράση), δρουν σαν ανταγωνιστές του ασβεστίου, σαν πρόσθετο διατροφής βελτιώνουν την γεύση, την όρεξη και την πέψη, βελτιώνουν την εντερική λειτουργία, αποτελούν κατάλληλη τροφή για διαβητικούς, αλλά επίσης χρησιμοποιούνται στις μεθόδους αδυνατίσματος.

Διατροφικές χρήσεις: Σαν γλυκαντική ουσία διαφόρων  διατροφικών σκευασμάτων, όπως: τσάι, καφές, ποτά, χυμοί, γιαούρτια, τσίχλες, μπισκότα, κέικ, προϊόντα αρτοποιίας, προϊόντα ζαχαροπλαστικής, σαλάτες, σάλτσες, …, σε συνταγές αδυνατίσματος, για χρήση από τους διαβητικούς, σαν χρωστική ουσία, ουσία βελτίωσης της γεύσης, σαν πηγή αντιοξειδωτικών, για μείωση της επιθυμίας του τσιγάρου.

Άλλες χρήσεις: Σαν  ουσία που ρυθμίζει την αύξηση των φυτών